Myślimy nieszablonowo

Wyrokiem z 5 czerwca 2024 r., o sygn. III SA/Wa 428/24 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie z 8 grudnia 2023 r. nr. […] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2016 r. oraz poprzedzającą ją decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w Legionowie z 3 lipca 2023 r. nr […]. Ponadto Sąd umorzył postępowanie podatkowe i przyznał Stronie zwrot kosztów postępowania sądowego. Tym samym Sąd w całości przychylił się do żądań, reprezentowanej przez Kancelarię, Strony.

WSA przyznał rację Stronie, że zobowiązanie podatkowe, które było przedmiotem uchylonych decyzji uległo przedawnieniu. Nieskuteczne było bowiem zawieszenie biegu terminu przedawnienia z racji na wszczęcie postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe. Spowodowane to było instrumentalnym wszczęciem postępowania przez organ, wyłącznie w celu zawieszenia biegu terminu przedawnienia.

Zdaniem Sądu uzasadnienie zaskarżonej decyzji nie zawiera okoliczności istotnych do oceny czy powołanie się przez organ na zawieszenie biegu terminu przedawnienia miało, czy też nie, instrumentalny charakter. To zaś na organie spoczywa ciężar wyczerpującego wykazania zasadności podjęcia karnej skarbowej czynności procesowej i faktu, że jego celem nie było zawieszenie biegu terminu przedawnienia.

Sąd wskazał ponadto na inne przesłanki świadczące o instrumentalnym wykorzystaniu przez organ instytucji wszczęcia postępowania karnoskarbowego, np. brak realnej aktywności organu w postępowaniu przygotowawczym oraz zbliżający się termin przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazał też na chronologie działań organów z której wynika, że wszczęcie postępowania karnego miało na celu jedynie zyskanie na czasie, tak aby mogły one spokojnie zakończyć postępowanie podatkowe w obu instancjach. W wyniku wcześniejszego błędu – w pierwszym postępowaniu, które zostało zakończenie decyzją o umorzeniu – organy zmuszone były szukać możliwości dalszego prowadzenia sprawy i wydania decyzji wymiarowej, pomimo zbliżającego się nieuchronnie terminu przedawnienia, stąd wszczęcie postępowania karnoskarbowego. W konsekwencji Sąd uznał, że doszło do przedawnienia zobowiązania podatkowego, a zatem zasadnym było uchylenie decyzji organów obu instancji i umorzenie postępowania.

Wyrokiem z 17 kwietnia 2024 r., sygn. I SA/Łd 146/24, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi uchylił interpretację indywidulną Dyrektora KIS z 27 grudnia 2023 r. o sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.775.2023.1.GG.

Podatnik reprezentowany przez Kancelarię – spółka komandytowa z branży transportowej – zaskarżył interpretację, w której organ uznał, że spółka jest zobowiązana pobrać zryczałtowany PIT już w momencie wypłacania zaliczek komplementariuszom na poczet zysku w ciągu roku podatkowego. Dyrektor KIS oparł swoją opinię na art. 24 ust. 5 ustawy o PIT, zgodnie z którym dochodem z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód faktycznie uzyskany z tego udziału. Organ ocenił, że wypłata zaliczek powstanie więc w momencie ich faktycznego uzyskania przez podatnika, tj. w trakcie roku podatkowego. Tym samym odebrał podatnikowi prawo do zastosowania odliczenia z art. 30a ust. 6a ustawy o PIT, które umożliwia komplementariuszom pomniejszenie podatku o kwotę odpowiadającą iloczynowi procentowego udziału w zysku spółki i podatku należnego od dochodu tej spółki.

Z rozstrzygnięciem organu nie zgodził się WSA w Łodzi. Sąd przyznał rację podatnikowi, że do obliczenia wysokości podatku PIT od zaliczek wypłacanych komplementariuszom konieczne jest poznanie wysokości podatku CIT należnego od spółki za dany rok podatkowy. To zaś będzie możliwe dopiero po zakończeniu roku podatkowego. Sąd zwrócił uwagę, że choć w momencie uzyskania faktycznego przychodu przez komplementariuszy (moment wypłaty zaliczek) powstanie obowiązek podatkowy, nie oznacza to jednak obowiązku zapłaty podatku. Podatek należy uiścić dopiero w momencie przekształcenia obowiązku podatkowego w zobowiązanie podatkowe. Zobowiązanie podatkowe powstanie natomiast gdy będzie możliwość określenia wysokości należnego podatku do zapłaty. Do określenia wysokości podatku niezbędne jest zastosowanie wszelkich możliwych odliczeń. Dlatego też, z uwagi na odliczenie przewidziane w art. 30a ust. 6a ustawy o PIT, niemożliwe jest prawidłowe obliczenie wysokości podatku w trakcie roku podatkowego. Oznacza to, że obowiązek pobrania przez spółkę zryczałtowanego podatku dochodowego od wypłat komplementariuszom zaliczek na poczet zysku nie może powstać w trakcie roku, ponieważ musi uwzględnić wysokość podatku CIT spółki.

Uzyskany przez naszą Kancelarię wyrok potwierdza, że w sytuacji wypłaty komplementariuszom zaliczek na poczet zysku powinny być one opodatkowane dopiero po zakończeniu roku podatkowego, kiedy będzie możliwe zastosowanie odpowiedniego odliczenia. Wyrok wzmacnia ochronę podatników przed przedwczesnym pobieraniem podatku i w konsekwencji – uniemożliwianiem zastosowania przysługujących według prawa odliczeń.

Wyrokiem z dnia 21 listopada 2023 r., sygn. akt I FSK 1582/19 Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 lutego 2019 r., sygn. akt III SA/Wa 1036/18, w sprawie ze skargi F. sp. z o.o. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie z dnia 7 lutego 2018 r. nr […].

Organy podatkowe kwestionowały w przedmiotowej sprawie tryb dokonania przez Spółkę rocznej korekty w zakresie podatku naliczonego związanego ze sprzedażą opodatkowaną, zwolnioną oraz niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT (tzw. sprzedażą mieszaną). Spór dotyczył zasadności zastosowania art. 86 ust. 13 u.p.t.u. w sytuacji, gdy Spółka F. sp. z o.o.  złożyła korektę deklaracji za styczeń 2008 r. w dniu 31 grudnia 2012 r.

Zdaniem Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w W., z uwagi na dyspozycję art. 86 ust. 13 u.p.t.u. w przypadku faktur wystawionych na rzecz Spółki i otrzymanych w 2007 r., Skarżąca miała prawo dokonywać korekt deklaracji za poszczególne okresy rozliczeniowe 2007 r. do dnia 31 grudnia 2011 r. Po upływie tego terminu Spółka nie miała prawa do odliczenia podatku naliczonego z tych faktur w poszczególnych okresach 2007 r. Nie zaistniały przy tym podstawy do odstąpienia od zastosowania przepisu art. 86 ust. 13 u.p.t.u., gdyż nie można Skarżącej uznać za „starannego podatnika”.

Naczelny Sąd Administracyjny nie podzielił argumentacji Dyrektora Izby Administracji w W. Przychylił się on do stanowiska Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. oraz argumentacji prezentowanej przez Kancelarię, uznając, że F. sp. z o.o. miała prawo do odliczenia podatku zarówno do zakupów związanych z czynnościami opodatkowanymi, jak i nie podlegającymi opodatkowaniu. Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że w niniejszej sprawie zastosowanie znajdą przepisy art. 90 i 91 u.p.t.u., które są regulacją szczególną wobec ogólnej zasady wyrażonej w art. 86 u.p.t.u. Skoro termin z art. 86 ust. 13 u.p.t.u. nie miał zastosowania w przedmiotowej sprawie, korekta deklaracji za styczeń 2008 r. wraz z korektą roczną podatku naliczonego za 2007 r. została złożona przed upływem terminu przedawnienia, o którym mowa w art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej.

Naczelny Sąd Administracyjny nie dostrzegł naruszenia przez Wojewódzki Sąd Administracyjny prawa procesowego ani materialnego. Wobec powyższego, skarga kasacyjna organu podatkowego podlegała oddaleniu.

Wyrokiem z 16 listopada 2023 r., sygn. III SA/Wa 1938/23 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił interpretację indywidualną Dyrektora KIS z 16 czerwca 2023 r. o sygn. 0115-KDST2-2.4011.270.2023.2.AJZ.

Sprawa dotyczyła preferencyjnego opodatkowania dochodów osiąganych z praw własności intelektualnej. Organ w zaskarżonej interpretacji odpowiedział na pytanie czy tworzenie i rozwijanie programów komputerowych (testów automatycznych) jest działalnością badawczo-rozwojową oraz czy dochód uzyskiwany z takiej działalności będzie mógł być opodatkowany preferencyjną stawką 5%.

Dyrektor KIS uznał, że co prawda tworzenie testów automatycznych stanowi działalność badawczo-rozwojową, nie może być jednak, w sytuacji podatnika, podstawą do skorzystania z ulgi IP Box. Nie został spełniony bowiem wymóg prowadzenia oddzielnej ewidencji wynikający z art. 30cb ust. 2 ustawy o PIT. Organ tłumaczył, że ewidencja powinna być prowadzona na bieżąco. Stworzenie jej dopiero przed rozliczeniem nie upoważnia do skorzystania z ulgi za lata 2019-2021.

Z opinią taką nie zgodził się WSA w Warszawie, który przychylając się do argumentacji Kancelarii, stwierdził, że ewidencja wcale nie musi być prowadzona na bieżąco. Obowiązek taki nie wynika wprost z przepisów, a nie istnieje żadna ogólna zasada prawna dotycząca ewidencji, która wymagałaby prowadzenia ich na bieżąco. Dlatego ewidencja może być wykonana na moment rozliczenia.

Tym samym wzmocniona została linia orzecznicza sądów administracyjnych, które już nieraz odnosiły się do braku obowiązku prowadzenia na bieżąco ewidencji w przypadku ulgi IP Box. Mimo to organy skarbowe wciąż trzymają się swojej interpretacji przepisów. Pokazuje to, że czasami nawet wyjaśnione przez sądy kwestie są podważane przez organy i warto korzystać z sądowej kontroli działalności organów administracji publicznej.