Doradztwo podatkowe

Wyrokiem z 3 czerwca 2025 r., sygn. akt I FSK 82/22 Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną Dyrektora Izby Administracji Skarbowej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 30 września 2021  r., sygn. akt  VIII SA/Wa 565/21 , w sprawie ze skargi J. L na decyzję Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w Warszawie z dnia 29 kwietnia 2021 r., nr […] w przedmiocie podatku od towarów i usług za luty i marzec 2017 r.

Spór dotyczył zasadności odliczenia podatku naliczonego z faktur VAT wystawionych przez R Sp. z o.o. na rzecz Strony. Zdaniem Organów obu instancji faktury nie odzwierciedlały faktycznie dokonanych czynności, a tym samym brak było podstaw do odliczenia podatku naliczonego. W konsekwencji, Organy podatkowe zakwestionowały prawo Podatnika do odliczenia VAT z uwagi na rzekomy brak należytej staranności przy weryfikacji kontrahenta, uznając, że nabycie towarów nie zostało odpowiednio udokumentowane, a sprzedawca nie dysponował rzeczywistym zapleczem logistycznym ani kapitałowym. Zdaniem Organów, Podatnik nie dopełnił obowiązków w zakresie weryfikacji tożsamości sprzedawcy oraz rzetelności transakcji, w szczególności z uwagi na ich zawarcie na terenie hali targowej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie nie podzielił tej argumentacji, uznając, że Organy podatkowe nie wykazały, iż Skarżący wiedział lub powinien był wiedzieć, że uczestniczy w transakcjach stanowiących element oszustwa podatkowego. Sąd wskazał, że nie można wymagać od Podatnika, dokonującego okazjonalnych zakupów w warunkach targowiskowych, weryfikacji kontrahenta w sposób zastrzeżony dla dużych podmiotów gospodarczych. Jednocześnie podkreślił, że Organy skarbowe nie zapewniają dostatecznego poziomu kontroli takich miejsc sprzedaży, przez co odpowiedzialność nie może być całkowicie przerzucana na nabywców.

Naczelny Sąd Administracyjny w pełni podzielił stanowisko Sądu I instancji oraz argumentację prezentowaną przez Kancelarię. W szczególności uznał, że skarga kasacyjna organu podatkowego nie spełnia standardów wymaganych dla tego środka zaskarżenia – zarówno w zakresie precyzyjnego wskazania zarzutów, jak i ich uzasadnienia. NSA potwierdził, że Organy podatkowe nie wykazały w sposób należyty, że Podatnik działał nierzetelnie, a samo nabycie towaru w warunkach targowych nie stanowi podstawy do automatycznego pozbawienia prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego wpisuje się w linię orzeczniczą chroniącą podatników działających w ramach legalnej działalności gospodarczej i potwierdza, że organy podatkowe nie mogą przerzucać na przedsiębiorców konsekwencji własnej nieskuteczności w zakresie eliminowania nierzetelnych kontrahentów z rynku.

Wyrokiem z 22 maja 2025 r., o sygn. III SA/Wa 310/25 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie z 9 grudnia 2024 r. nr. […] w przedmiocie podatku od towarów i usług za poszczególne okresy rozliczeniowe 2019 r. i 2021 r. oraz poprzedzającą ją decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w Mińsku Mazowieckim z 4 września 2024 r. w części dotyczącej podatku od towarów i usług za październik i listopad 2019 r. i w tym zakresie umarzył postępowanie administracyjne […].

WSA podzielił stanowisko zaprezentowane przez Kancelarię, uznając, że nieruchomość sprzedana przez Skarżącego w 2019 r. nie była związana z prowadzoną działalnością gospodarczą, lecz stanowiła element jego majątku prywatnego. Ponadto Sąd dał wiarę spójnym zeznaniom Skarżącego, które – jak zauważono w uzasadnieniu wyroku – zostały zignorowane przez organy podatkowe.

W dalszej części uzasadnienia Sąd powołał się na orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, z którego wynika, że  w sytuacji, gdy zamiar towarzyszący nabyciu nieruchomości nie miał nic wspólnego z wolą jej odprzedaży (nabycie to następowało do majątku prywatnego – osobistego), należy zbadać, czy w celu dokonania sprzedaży osoba fizyczna podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami (por. wyrok z dnia 15 września 2011 r. w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10, Słaby i Kuć, ECLI:EU:C:2011:589, a także orzecznictwo polskich sądów administracyjnych – por. wyroki NSA z dnia 11 czerwca 2015 r., sygn. akt I FSK 716/14, z dnia 29 sierpnia 2014 r., sygn. akt I FSK 1229/13, z dnia 21 sierpnia 2014 r., sygn. akt I FSK 1290/13, z dnia 7 października 2011 r., sygn. akt I FSK 1289/10 itd.). Stanowisko to potwierdza także wyrok z dnia 19 lipca 2012 r. w sprawie C-263/11, Ainars Redlihs, ECLI:EU:C:2012:497. W orzeczeniu tym Trybunał wskazał m.in., że „okoliczność, iż skarżący w postępowaniu krajowym nabył omawiany majątek rzeczowy na własne potrzeby (…) nie stoi na przeszkodzie temu, by ów majątek został następnie wykorzystany do celów wykonywania „działalności gospodarczej” w rozumieniu art. 9 ust. 1 [dyrektywy 2006/112/WE]” (pkt 39).

Zdaniem Sądu to, co jest kluczowe dla oceny, czy czynność odbyła się w ramach działalności gospodarczej, czy też nie, to czy „osoba (…) w celu dokonania (…) sprzedaży podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi [dyrektywy 2006/112/WE]” – gdy to czyni, należy uznać ją za podmiot prowadzący „działalność gospodarczą” w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od wartości dodanej (por. wyrok w sprawach połączonych Słaby i Kuć, pkt 51; wyrok TSUE z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie C-331/14, Trgovina Prizma, ECLI:EU:C:2015:456, pkt 24; wyrok TSUE z dnia 3 kwietnia 2025 r. w sprawie C-213/24, Grzera, ECLI:EU:C:2025:238, pkt 26).

Tak oto, WSA nie znalazł podstaw, by przyjąć, że nieruchomość gruntowa została przetransferowana z majątku prywatnego do majątku służącego działalności gospodarczej Skarżącego i że Skarżący prowadził na niej budowę w 2019 r. w celach zarobkowych.

W związku z powyższym, WSA uwzględnił skargę w części i  zasądził na wniosek Klienta Kancelarii zwrot kosztów postępowania sądowego.

Wyrokiem z 21 maja 2025 r., o sygn. I SA/Kr 109/25 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie uchylił decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Krakowie  9 grudnia 2024 r. nr. […] w przedmiocie podatku od towarów i usług za miesiące od stycznia 2019 r. do października 2021 r. Ponadto Sąd umorzył postępowanie podatkowe i przyznał Stronie zwrot kosztów postępowania sądowego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w pełni podzielił stanowisko prezentowane przez Kancelarię, uznając, że przeprowadzane przez Skarżącego transakcje miały rzeczywisty charakter, a podatnik działał w dobrej wierze, dokonując wyboru kontrahentów i realizując transakcje.  Sąd powołał się w tym zakresie na orzecznictwo TSUE, wskazując, że organy podatkowe nie mogą wymagać od podatnika dokonania kompleksowej i dogłębnej weryfikacji dotyczącej jego dostawcy, przenosząc w ten sposób na tego podatnika spoczywający na nich obowiązek przeprowadzenia działań kontrolnych (wyrok z dnia 19 października 2017 r., Paper Consult, C-101/16, EU:C:2017:775, pkt 51). W szczególności organy podatkowe nie mogą w sposób generalny wymagać z jednej strony, by podatnik zamierzający skorzystać z prawa do odliczenia VAT badał, czy wystawca faktury za towary lub usługi, których odliczenie ma dotyczyć, jest podatnikiem, czy dysponuje towarami będącymi przedmiotem transakcji i jest w stanie je dostarczyć oraz czy wywiązuje się z obowiązku złożenia deklaracji i zapłaty VAT, w celu upewnienia się, że na wcześniejszych etapach obrotu nie wystąpiły nieprawidłowości lub oszustwa, a z drugiej strony, by podatnik ten posiadał dokumenty w tym zakresie (wyrok z dnia 21 czerwca 2012 r., Mahageben i David, C-80/11 i C-142/11, EU:C:2012:373, pkt 61).

WSA podzielił także argumentację Kancelarii w zakresie naruszenia zasady dwuinstancyjności postępowania podatkowego. Podkreślił, że organ odwoławczy nie ogranicza się jedynie do kontroli decyzji organu I instancji, ale zobowiązany jest do ponownego, merytorycznego rozpoznania sprawy. Tymczasem w rozpatrywanej sprawie organ odwoławczy nie przeprowadził samodzielnej oceny materiału dowodowego, nie wskazał, które dowody zostały uznane za wiarygodne, ani nie wykazał, jakie ustalenia faktyczne z nich wynikają.

Co istotne, że WSA wyraźnie przy tym zaakcentował, że objętość materiału dowodowego nie może być substytutem jego merytorycznej analizy – samo stwierdzenie, że materiał jest „obszerny”, nie zwalnia organu od sporządzenia prawidłowego uzasadnienie (i przede wszystkim dokonania precyzyjnej i logicznej oceny poszczególnych transakcji). W ocenie WSA, decyzja organu podatkowego nie spełniała ustawowych wymogów uzasadnienia, a jej rozstrzygnięcie opierało się w istocie na domniemaniach i ogólnikach, a nie na konkretnych ustaleniach faktycznych.

W związku z powyższym, WSA działając na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) oraz art.135  p.p.s.a. uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej  instancji.

Wyrokiem z 26 lutego 2025 r., o sygn. III SA/Wa 2910/24 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 24 października 2024 r. nr. […] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych. Ponadto Sąd przyznał Stronie zwrot kosztów postępowania sądowego. Tym samym Sąd w całości przychylił się do żądań, reprezentowanej przez Kancelarię, Strony.

Skarżąca Spółka zwróciła się w wniosku o interpretację podatkową z pytaniem: Czy w zdarzeniu przyszłym obowiązek podatkowy u komplementariuszy Spółki z tytułu udziału w zyskach osób prawnych na gruncie art. 30a ust. 1 pkt 4 i ust. 6a w związku z art. 41 ust. 4e ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226, z póżn. zm., dalej „u.p.d.o.f.”) powstanie w momencie wypłaty na rzecz komplementariuszy zaliczek na poczet przyszłego zysku i tym samym, czy Spółka, jako płatnik zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych, będzie zobowiązana do pobierania i wpłacania podatku od udziału w zyskach osób prawnych w dacie wypłaty na rzecz komplementariuszy Spółki zaliczek na poczet przyszłego zysku? Zdaniem Spółki, w przytoczonym zdarzeniu przyszłym odpowiedź na pytanie interpretacyjne Strony jest przecząca.

Dyrektor Izby Administracji Skarbowej nie zgodził się z tym stanowiskiem. Wskazując, że wypłata przez Spółkę w trakcie roku podatkowego komplementariuszowi zaliczki na poczet zysku rocznego Spółki stanowi dla niego przychód z tytułu udziału w takim zysku, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na analogicznych zasadach jak przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Przychód ten powstaje zatem w momencie jego wypłaty i jest opodatkowany stawką 19%. Spółka jest obowiązana jako płatnik pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od ww. wypłat dokonywanych na rzecz komplementariuszy.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie nie podzielił argumentacji organu podatkowego. Sąd przyznał rację naszej Kancelarii stwierdzając, że Spółka nie ma obowiązku pobierania zryczałtowanego podatku dochodowego, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.f., a przedstawiony sposób rozumienia relacji między art. 41 ust. 4e i art. 30a ust. 1 pkt 4 oraz 6a-6e u.p.d.o.f. odpowiada zakazowi podwójnego opodatkowania zysku komplementariusza spółki komandytowej. Wspólnicy spółki komandytowej zostaną opodatkowani od faktycznie uzyskanego przez nich dochodu z uczestnictwa w zysku takiej spółki. W przypadku jednak wypłaty zysku na rzecz komplementariusza przyznane zostanie mu prawo do odliczenia od podatku naliczonego od wypłat z zysku kwoty podatku zapłaconego przez spółkę komandytową od własnych dochodów, w części, w jakiej zapłacony przez spółkę ekonomicznie obniżał wypłacony podatek komplementariuszowi zysk tej spółki.

W związku z powyższym WSA uchylił zaskarżoną interpretację indywidulaną, zaznaczając przy tym, że przy ponownym rozpoznaniu wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, DKIS winien uwzględnić ocenę Sądu zawartą w niniejszym wyroku.