Egzamin na doradcę podatkowego

Doradca podatkowy jako przedstawiciel jednego z zawodów zaufania publicznego winien wykazywać się wysokimi standardami etycznymi, szeroką wiedzą oraz profesjonalizmem. Art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym stawia więc przed kandydatami do wykonywania tego zawodu szereg wymagań, wśród których wymienia się również złożenie z wynikiem pozytywnym egzaminu na doradcę podatkowego.

Wniosek o dopuszczenie do egzaminu i opłata egzaminacyjna

Egzamin składa się z dwóch części, pisemnej oraz ustnej. Część pisemna, zgodnie z § 15 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 2 listopada 2010 r. w sprawie Państwowej Komisji Egzaminacyjnej do Spraw Doradztwa Podatkowego i przeprowadzania egzaminu na doradcę podatkowego, przeprowadzana jest co najmniej raz w roku, jednak w ostatnich latach przyjęło się, że część ta odbywa się dwa razy w roku.

Sekretarz Komisji Egzaminacyjnej ogłasza informację o miesiącu, w którym zostanie przeprowadzona część pisemna egzaminu na stronie Ministerstwa Finansów, z co najmniej 4-miesięcznym wyprzedzeniem. Trzydziestodniowy termin na złożenie wniosku o dopuszczenie do egzaminu na doradcę podatkowego biegnie od momentu tegoż ogłoszenia. Zainteresowani powinni zatem wtenczas przesłać wskazany wniosek wraz z wymaganymi załączeniami w postaci przede wszystkim odpisu dyplomu ukończenia studiów oraz potwierdzenia dokonania opłaty egzaminacyjnej pocztą tradycyjną na adres Państwowej Komisji Egzaminacyjnej lub dostarczyć go osobiście do Ministerstwa Finansów.

Zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 lutego 2023 r. w sprawie opłaty za egzamin na doradcę podatkowego, opłata ta wynosi obecnie 1800 zł. W przypadku negatywnego wyniku z części pisemnej albo ustnej egzaminu opłata za ponowny egzamin z tej części wynosi 900 zł. Co istotne dla części kandydatów, zgodnie ze stanowiskiem Dyrektora KIS z dnia 10.07.2024 r., sygn. 0115-KDIT3.4011.434.2024.2.MJ, wydatki te mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów niezależnie od wyniku egzaminu.

Część pisemna egzaminu na doradcę podatkowego

Kandydat zakwalifikowany do części pisemnej egzaminu jest zawiadamiany pisemnie lub drogą elektroniczną o jej terminie i miejscu oraz o nadanym mu indywidualnym numerze kandydata.

Część pisemna egzaminu polega na rozwiązaniu testu składającego się ze 100 pytań zamkniętych oraz sporządzeniu projektu wystąpienia w imieniu klienta do organu podatkowego lub sądu. Część testowa trwa 100 min, natomiast część kazusowa 180 min. Pomiędzy częściami zarządzana jest kilkunastominutowa przerwa.

Obszerny wykaz pytań testowych oraz zadań otwartych jest publicznie dostępny. Niektóre pytania bywają jednak wątpliwie sformułowane powodując rozbieżności w odpowiedziach proponowanych przez praktyków i przedstawicieli doktryny. Co istotne, w części testowej nie zaleca się „strzelać”, ponieważ choć za odpowiedź poprawną przyznawane są dwa punktu, za każdą błędną odpowiedź odejmuje się jeden punkt. W części kazusowej natomiast ocenie, oprócz zaproponowanego przez kandydata rozwiązania i dokonanej wykładni przepisów, podlega również zachowanie wymogów formalnych danego rodzaju pisma. W tej części kandydat może również korzystać z przepisów prawa ogłoszonych w dziennikach urzędowych lub zawartych w zbiorach przepisów, jednak bez komentarzy. Statystycznie więc większość przystępujących otrzymujących wynik negatywny znajduje się w tej kategorii ze względu na niewystarczający wynik w części testowej.

Warunkiem zdania części pisemnej egzaminu jest uzyskanie co najmniej 80% maksymalnej liczby punktów za rozwiązanie testu (tj. 160 na 200 możliwych) oraz 50% za rozwiązanie zadania (tj. 10 na 20 możliwych). Kandydat może wystąpić z pisemnym wnioskiem o dokonanie ponownej oceny pracy, w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia wyników części pisemnej egzaminu. Wniosek ten wymaga uzasadnienia.

Część ustna egzaminu na doradcę podatkowego

Kandydat, który uzyskał pozytywny wynik z części pisemnej egzaminu, składa do Komisji Egzaminacyjnej wniosek o wyznaczenie terminu części ustnej egzaminu nie później niż do 15 dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym chce do niej przystąpić. Należy podkreślić, że kandydat może przystępować do części ustnej egzaminu lub powtarzać tę część egzaminu jedynie w okresie roku od dnia przystąpienia do części pisemnej egzaminu. Biorąc zaś pod uwagę, że terminy egzaminów ustnych wyznaczane są zazwyczaj w drugiej połowie miesiąca realnym jest założenie, że przystępować do tej części można co drugi miesiąc. Warto również wskazać, w miesiącach, w których odbywają się egzaminy pisemne następnej sesji, nie są organizowane równolegle egzaminy ustne. Zatem, planując kilka podejść do tej części egzaminu nie należy odkładać tego na ostatni moment. 

W odróżnieniu od wniosku o dopuszczenie do egzaminu na doradcę podatkowego, w przypadku wniosku o wyznaczenie terminu części ustnej możliwa jest forma mailowa jego złożenia. Sam wniosek nie ma żadnego formalnego wzoru, istotnym jest jedynie by zawierał informację o chęci przystąpienia do egzaminu w konkretnym miesiącu oraz indywidualny numer kandydata. W przypadku przystępowania do tej części egzaminu po raz kolejny konieczne jest również załączenie potwierdzenia dokonania dodatkowej opłaty egzaminacyjnej.

Część ustna egzaminu polega na udzieleniu odpowiedzi na pytania zamieszczone w wylosowanym przez kandydata zestawie składającym się z 10 pytań. Zgodnie z § 31 rozporządzeniem MF z dnia 2 listopada 2010 r. w zestawie egzaminacyjnym zawsze musi pojawić się co najmniej jedno pytanie z działów 2, 4, 5, 12 wskazanych w art. 20 u.d.p. Wszystkich działów objętych egzaminem jest 12, a każdy zestaw egzaminacyjny musi zawierać pytania z co najmniej 6 z nich. W praktyce oznacza to, że w wylosowanym przez kandydata zestawie formalnie mogą pojawić się np. 4 pytania z jednego działu, co jednak jest rzadkością.

Również w tym przypadku istnieje wykaz pytań, który jest aktualizowany wraz ze zmieniającą się rzeczywistością prawną. Warto zwrócić uwagę, że nawet jeśli pytanie zachowuje swoje brzmienie, odpowiedź na nie może zmieniać się w czasie.

Komisja Egzaminacyjna przeprowadza egzaminy ustne w sześcioosobowych składach egzaminacyjnych. Kandydat, po wylosowaniu jednego z zestawów ma 15 min na przygotowanie odpowiedzi na udostępnionych mu kartkach. W związku z ograniczeniami czasowymi zaleca się zapisywanie głównych myśli, na podstawie których można zbudować wypowiedź, nie zaś całych odpowiedzi. Komisja co do zasady nie przerywa wypowiedzi, nie trzeba się zatem obawiać „betonowych kół ratunkowych”. Brak dopytywania oznacza jednak, że to kandydat musi sam zadbać by odpowiedź zawierała odniesienie do wszystkich aspektów poruszonych w pytaniu. Dokładne czytanie pytań jest zatem kluczowe.

Wyniki są ogłaszane bezpośrednio po egzaminie, po krótkiej naradzie Komisji. Warunkiem zdania części ustnej egzaminu jest uzyskanie co najmniej 70% maksymalnej liczby punktów (tj. 42 z 60). Zaświadczenie o pozytywnym wyniku egzaminu kandydat otrzymuje listem poleconym w terminie około miesiąca po dacie egzaminu.

Jeżeli jesteś zainteresowany karierą w zawodzie doradcy podatkowego, przygotowujesz się do egzaminu i/lub chcesz odbyć praktyki zawodowe wyślij do nas swoje CV.