Kontrola podatkowa – jak się przygotować i nie popełnić błędów?

30/07/2025
Spory podatkowe

Kontrola podatkowa to sytuacja, która budzi niepokój nawet wśród rzetelnych przedsiębiorców. Często towarzyszy jej stres, niepewność co do procedur oraz obawa przed konsekwencjami. Tymczasem odpowiednie przygotowanie oraz znajomość swoich praw znacząco zwiększają szanse na jej bezproblemowy przebieg – lub skuteczną obronę. W niniejszym artykule wyjaśniamy, jak przygotować się do kontroli podatkowej oraz jakich błędów unikać.

Czym jest kontrola podatkowa?

Kontrola podatkowa to formalne postępowanie sprawdzające, czy podatnik wywiązuje się z obowiązków podatkowych. Przeprowadza ją najczęściej naczelnik urzędu skarbowego, na podstawie art. 281–292 Ordynacji podatkowej. W odróżnieniu od czynności sprawdzających, kontrola jest inicjowana poprzez doręczenie upoważnienia, z pewnymi wyjątkami.

Kiedy i kogo może dotyczyć kontrola podatkowa?

Kontrola może być wszczęta wobec każdej osoby fizycznej lub prawnej. Typowe powody:

podejrzenie zaniżenia przychodów,
niezgodności w deklaracjach,
częste korekty JPK,
informacje z systemów STIR, SENT lub od kontrahentów.

Jak przygotować się do kontroli?

1. Uporządkuj dokumentację

Zadbaj o kompletność deklaracji, faktur, rejestrów VAT i plików JPK. Zgodność danych to podstawa.

2. Ustanów pełnomocnika

Warto mieć profesjonalnego pełnomocnika obecnego od początku kontroli – zapewnia to bezpieczeństwo procesowe.

3. Oceń ryzyka

Przeanalizuj, czy w rozliczeniach występują transakcje szczególnie narażone na wątpliwości (np. leasingi, usługi niematerialne, refaktury).

4. Sprawdź upoważnienie do kontroli

Kontrola musi być formalnie wszczęta – brak dokumentu upoważniającego czyni działania organu nielegalnymi.

5. Przeszkol zespół

Pracownicy nie powinni samodzielnie udzielać odpowiedzi – wszystkie kontakty z organem powinien prowadzić pełnomocnik.

Najczęstsze błędy podatników

Udzielanie nieprzemyślanych wyjaśnień bez konsultacji,
Brak wniesienia zastrzeżeń do protokołu lub ich niewłaściwe sformułowanie (np. zbyt ogólne, spóźnione, bez dowodów),
Brak korekty deklaracji mimo zidentyfikowanego ryzyka,
Niedochowanie terminów,
Zgoda na działania organu poza zakresem upoważnienia.

Prawa podatnika w trakcie kontroli

Prawo do informacji o zakresie i przebiegu kontroli,
Prawo do obecności i składania wyjaśnień,
Prawo do składania zastrzeżeń i wyjaśnień do protokołu,
Prawo do korekty deklaracji,
Prawo do profesjonalnej reprezentacji przez pełnomocnika.

Podsumowanie

Kontrola podatkowa nie musi być problemem – pod warunkiem, że jako podatnik podejmiesz działania zawczasu. Kluczowe są: dokumentacja, świadomość praw oraz wsparcie profesjonalnego doradcy podatkowego. Reprezentujemy naszych klientów już na etapie zawiadomienia o planowanej kontroli – zwiększając szanse na pozytywne zakończenie postępowania lub skuteczne odparcie zarzutów organu.

Potrzebujesz wsparcia w kontroli podatkowej?
Skontaktuj się z nami – kancelaria Gawlas & Partnerzy specjalizuje się w sporach podatkowych i reprezentacji w kontrolach.