Niezrealizowane zyski a przekształcenie

Przy zmianie formy prowadzenia działalności przedsiębiorcom często pozostają niezrealizowane zyski. Pojawia się wtedy pytanie, co się z nimi stanie po przekształceniu? Czy trzeba będzie ponownie płacić podatek dochodowy?

Jednoosobowa działalność gospodarcza

Z powodu dużych zmian w sposobie opodatkowania po przekształceniu przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną w spółkę często pojawia się problem, co zrobić z zyskami osiągniętymi jeszcze jako osoba fizyczna, ale wypłaconymi już wspólnikowi przez spółkę. W takiej sytuacji należy kierować się zasadą zakazu podwójnego opodatkowania. Oznacza to, że zysk osiągnięty przez przedsiębiorcę w trakcie prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej, który został już opodatkowany, może zostać wypłacony po dokonaniu przekształcenia, bez negatywnych skutków podatkowych.

Opinię taką podzielają sądy administracyjne. WSA w Gliwicach w wyroku z 18 listopada 2020 r. o sygn. I SA/GI 869/20 stwierdził, że „wypłata przez spółkę z o.o., powstałą z przekształcenia przedsiębiorcy – osoby fizycznej, środków z obniżenia kapitału zapasowego powstałego z zysków osiągniętych jeszcze przed przekształceniem przez przedsiębiorcę a niewypłaconych do czasu przekształcenia, jest neutralna podatkowo”.

WSA w Lublinie w wyroku z 4 marca 2022 r. o sygn. I SA/Lu 639/21 wytłumaczył, że choć w następstwie przekształcenia zysk przedsiębiorcy stał się majątkiem spółki, to jego wypłata nie będzie przychodem z udziału w zysku tej spółki. Wypłata nie pochodzi bowiem z zysku wygenerowanego przez spółkę i dlatego nie może być uznana za dochód faktycznie uzyskany z udziału w jej zysku. Zdaniem sądu właśnie „dlatego wypłata omawianych środków przez równoczesne obniżenie kapitału zapasowego nie przybierze w tym wypadku żadnej z form przewidzianych w art. 25 ust. 4 u.p.d.o.f. dla powstania opodatkowanego przychodu”.

Spółka cywilna

W podobnej sytuacji znajdują się wspólnicy po przekształceniu spółki cywilnej. Oni również już zapłacili podatek w momencie uzyskania zysku w spółce cywilnej, ale wypłacają go po przekształceniu w spółkę handlową. W ich przypadku także obowiązuje zakaz podwójnego opodatkowania.

Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 16 stycznia 2023 r. o sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.813.2022.2.SJ wskazał, że „mając na uwadze okoliczności przedstawione we wniosku, w szczególności fakt, że uchwała o podziale zysku została podjęta przed przekształceniem Spółki cywilnej – wypłata zysków przez Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (spółkę przekształconą) wypracowanych przez Spółkę cywilną i opodatkowanych uprzednio przez wspólników, nie powoduje powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych”.

W interpretacji z 7 czerwca 2023 r. o sygn.  0112-KDIL2-2.4011.273.2023.2.AG Dyrektor KIS zwrócił uwagę, że skoro zyski były wypracowane przez spółkę cywilną, to spółka po przekształceniu nie wypłaci osiągniętego przez siebie zysku. W konsekwencji wypłata taka nie będzie wiązała się z obowiązkiem opodatkowania uzyskanych środków podatkiem dochodowym i będzie czynnością neutralną podatkowo.

Tego samego zdania był WSA we Wrocławiu w wyroku z 16 maja 2023 r. o sygn. I SA/Wr 615/22. Stwierdził on, że pogląd, że wypłata zysków z działalności spółki cywilnej stanowi również dochód z tytułu udziału w zyskach osoby prawnej, „doprowadziłby do podwójnego opodatkowania tego samego dochodu, co jest niedopuszczalne”.

Spółka jawna

W przypadku spółek transparentnych podatkowo, czyli niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, sytuacja prezentuje się podobnie jak przy opisywanych wcześniej podmiotach. Ich zysków nie traktuje się jak zysków uzyskanych przez spółkę przekształconą.

Potwierdził to Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 12 sierpnia 2022 r. o sygn. 0115-KDIT1.4011.309.2022.1.MT, w której przyznał rację podatnikowi twierdzącemu, że „dokonanie przez spółkę z.o.o. wypłaty zysku wypracowanego przez spółkę jawną nie wiąże się, na moment wypłaty, z obowiązkiem opodatkowania dokonanej wypłaty podatkiem dochodowym od osób fizycznych”.

Podobną opinię wyraził WSA w Bydgoszczy, który w wyroku z 10 października 2023 r. o sygn. I SA/Bd 349/23 rozstrzygnął, że „niewypłacone zyski spółki jawnej nie tracą swojego charakteru i z chwilą przekształcenia nie stają się zyskami spółki z.o.o.” Oznacza to, że kwoty, które zostaną wypłacone wspólnikom, nie będą pochodziły z zysku spółki z.o.o. i nie mogą być uznane za przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Dlatego nie będą one podlegać opodatkowaniu.

Spółka komandytowa

Jak wskazał NSA w wyroku z 23 sierpnia 2023 r. sygn. II FSK 232/21 spółki komandytowe stały się podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych dopiero w 2021 r. Oznacza to, że przy ich przekształceniu zyski osiągane przed tą datą będą traktowane inaczej niż późniejsze. Te uzyskane w czasie, gdy spółka była transparentna podatkowo, nie będą opodatkowane po przekształceniu. Zaś zyski osiągnięte już po zmianie opodatkowania spółki będą podwójnie opodatkowane.

Potwierdził to Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 18 maja 2021 r. o sygn. 0111-KDIB1-2.4010.73.2021.4.MS. Organ stwierdził, że „jeżeli zyski zostały osiągnięte przez Spółkę komandytową przed uzyskaniem przez spółkę statusu podatnika CIT to ich wypłata będzie podlegała przepisom dotychczasowym. (…) Jedynie zysk CIT osiągnięty od 2021 r. do momentu przekształcenia Spółki komandytowej w spółkę jawną powinien stanowić przychód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych dla wspólników”.

Podsumowanie

Przed przystąpieniem do przekształcenia niezbędne jest ustalenie czy podmiot przekształcający się będzie musiał zapłacić podatek od niezrealizowanych zysków. W tym celu konieczny jest audyt przeszłych rozliczeń w celu wyeliminowania ewentualnego podatku do zapłaty.

Jeżeli potrzebujesz wsparcia prawno-podatkowego w procesie przekształcenia zapraszamy do zapoznania się z naszymi usługami w tym zakresie i kontaktu. Nasi doradcy podatkowi i radcy prawni udzielą Ci kompleksowej pomocy.