I FSK 1361/16 – Postanowienie NSA

Postanowieniem z dnia 24 listopada 2016 r., sygn. akt I FSK 1361/16 Naczelny Sąd Administracyjny uchylił w całości postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 13 maja 2016 r. sygn. akt I SAB/Lu 5/16 w zakresie odrzucenia skargi w sprawie ze skargi M. P. na przewlekłe prowadzenie kontroli podatkowej przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w L. w przedmiocie podatku od towarów i usług za styczeń 2015 r. i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Lublinie.

W przedmiotowej sprawie postanowieniem z dnia 13 kwietnia 2016 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie odrzucił wniesioną przez stronę skargę na przewlekłe prowadzenie kontroli podatkowej. Uzasadniając podjęte rozstrzygnięcie Sąd pierwszej instancji wyjaśnił, że protokół kontroli podatkowej, jako dokument, sporządzenie, którego kończy ten tryb postępowania, nie ma charakteru aktów dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa. Protokół kontroli nie przyznaje bowiem, nie stwierdza ani nie uznaje żadnych uprawnień i obowiązków, a jedynie dokumentuje przebieg kontroli podatkowej.

Na powyższe postanowienie strona złożyła skargę kasacyjną, którą Naczelny Sąd Administracyjny uznał za zasadną. NSA podzielił stanowisko skarżącego, nawiązujące do uchwały siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 grudnia 1998 r., sygn. akt I FPS 18/98, iż konstruując zakres właściwości rzeczowej sądów administracyjnych ustawodawca kierował się potrzebą zagwarantowania realnej ochrony zainteresowanym nią podmiotom. Powstające wątpliwości co do dopuszczalności zaskarżenia do sądu administracyjnego określonego aktu lub czynności nie powinny być rozstrzygane na niekorzyść wnoszącego skargę. Tylko taki sposób wykładni pozostaje w zgodzie z zawartą w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP zasadą prawa do sądu oraz kreującymi to prawo postanowieniami ratyfikowanych przez Polskę aktów prawa międzynarodowego. Zdaniem Sądu, skoro ustawodawca w art. 3 § 2 pkt 9 p.p.s.a. ustanowił dopuszczalność zaskarżenia opieszałości organu w sprawach dotyczących – innych niż decyzje (określone postanowienia, czy indywidualne interpretacje przepisów prawa) – aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej podejmowanych w toku różnych postępowań uregulowanych w Ordynacji podatkowej, to przepis ten interpretowany w zgodzie z zasadami konstytucyjnymi oraz zasadą rozstrzygania wątpliwości na korzyść skarżącego należy odczytywać w ten sposób, że umożliwia on wniesienie do sądu administracyjnego skargi na przewlekłe prowadzenie kontroli podatkowej. Tylko w takiej sytuacji prawo obywatela (podatnika) do skontrolowania działalności organu administracji publicznej przez sąd administracyjny będzie mogło zostać zrealizowane.