Na czym polega ulga na badania i rozwój dla firm?  

Ulga na badania i rozwój dla firm polega na odliczeniu od podstawy opodatkowania kwoty kosztów kwalifikowanych, które podatnik poniósł na działalność badawczo-rozwojową, pomimo że wydatki te zaliczył również do kosztów uzyskania przychodów. To wsparcie finansowe na badania i rozwój umożliwia więc zmniejszenie podstawy opodatkowania dwukrotnie za sprawą tego samego wydatku.  

Warunki uzyskania ulgi na badania i rozwój 

Podstawowym warunkiem skorzystania z tytułowej preferencji jest prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej, czyli działalności, która: 

• jest działalnością twórczą – polega na opracowywaniu nowych koncepcji, narzędzi i rozwiązań niewystępujących dotychczas w praktyce gospodarczej danego podatnika lub na tyle innowacyjnych, że w znacznym stopniu odróżniają się od rozwiązań już u niego funkcjonujących (interpretacja indywidualna DKIS z dnia 12 września 2024 r., sygn. 0111-KDIB1-3.4010.396.2024.2.JMS); 

• obejmuje badania naukowe lub prace rozwojowe – badania naukowe rozumiane jako prace empiryczne lub teoretyczne ukierunkowane na zdobywanie nowej wiedzy, które mogą ale nie muszą być nastawione na bezpośrednie zastosowanie komercyjne, natomiast prace rozwojowe oznaczają wykorzystywanie już dostępnej wiedzy i umiejętności  w celu projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów czy usług, z wyłączeniem działalności obejmującej ich rutynowe i okresowe zmiany, nawet jeśli noszą znamiona ulepszeń (interpretacja indywidualna DKIS z dnia 13 czerwca 2024 r., sygn. 0114-KDIP2-1.4010.186.2024.4.AZ); 

• podejmowana jest w sposób systematyczny – oznacza to prowadzenie jej w sposób metodyczny, zaplanowany i uporządkowany, niezależnie od tego, czy podatnik stale prowadzi prace badawczo-rozwojowe, czy tylko od czasu do czasu, a nawet incydentalnie, co wynika z charakteru prowadzonej przez niego działalności oraz potrzeb rynku (interpretacja indywidualna DKIS z dnia 12 września 2024 r., sygn. 0111-KDIB1-3.4010.387.2024.2.ZK); 

• podejmowana jest w celu zwiększenia zasobów wiedzy i wykorzystania ich do tworzenia nowych zastosowań – przedsiębiorca rozwija specjalistyczną wiedzę oraz umiejętności, które może wykorzystać w ramach bieżących albo przyszłych projektów, pozytywny wynik prac w ramach konkretnego projektu nie jest więc elementem koniecznym do skorzystania z ulgi.  

Ustawodawca nie przewiduje ograniczeń co do branży czy rozmiaru przedsiębiorstwa. Oprócz branż łatwo utożsamianych z działalnością innowacyjną takich jak branża farmaceutyczna czy IT, wśród aprobujących interpretacji indywidualnych można odnaleźć również wiele odnoszących się do firm produkujących m.in. odzież (0111-KDIB1-3.4010.96.2024.2.JMS), gry planszowe (0111-KDIB1-3.4010.220.2020.2.JKT), meble biurowe (0111-KDIB1-3.4010.60.2024.2.PC), napoje i artykuły spożywcze (0111-KDIB1-3.4010.727.2023.1.JMS).   

Pozostałe warunki ulgi B+R to ponoszenie wymienionych w ustawie kosztów kwalifikowanych oraz wyodrębnienie ich w ewidencji rachunkowej. Przepisy nie narzucają żadnej formy wyodrębnienia tychże kosztów, co oznacza, że przedsiębiorca zobowiązany jest samodzielnie przyjąć metodę dokumentacji, która będzie wiarygodna.  

Korzyści z ulgi na badania i rozwój dla firm 

Korzyści podatkowe z ulgi na B+R sprowadzają się do możliwości odliczenia od podstawy opodatkowania wydatków poniesionych na działalność badawczo-rozwojową (tzw. koszty kwalifikowane), pomimo że przedsiębiorca zaliczył je również do kosztów uzyskania przychodów. Odliczenie podatkowe na badanie i rozwój polega więc na pomniejszeniu najpierw przychodu, a później dochodu o ten sam koszt.  

Jakie koszty można więc odliczyć w ramach ulgi na badania i rozwój? Enumeratywnie wymienione w ustawie koszty kwalifikowane, do których należą m.in. koszty: 

• nabycia niebędącego środkami trwałymi sprzętu specjalistycznego wykorzystywanego bezpośrednio w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, w szczególności naczyń i przyborów laboratoryjnych oraz urządzeń pomiarowych; 

• wynagrodzeń i związanych z nimi składek na ubezpieczenie społeczne pracowników oraz zleceniobiorców w takiej części, w jakiej czas przeznaczony na realizację działalności badawczo-rozwojowej pozostaje w ogólnym czasie pracy pracownika w danym miesiącu; 

• nabycia ekspertyz, opinii, usług doradczych i równorzędnych oraz wyników badań określonych jednostek naukowych; 

• uzyskania i utrzymania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego, poniesione na przygotowanie dokumentacji zgłoszeniowej i dokonanie zgłoszenia do Urzędu Patentowego lub odpowiedniego zagranicznego organu, łącznie z kosztami wymaganych tłumaczeń na język obcy, a także prowadzenia postępowania przed ww. organami.  

Uzyskanie przez przedsiębiorcę statusu centrum badawczo-rozwojowego (CBR) uprawnia go do rozliczenia jako kosztów kwalifikowanych rozszerzonego katalogu wydatków, w tym:  

• odpisów amortyzacyjnych od budynków i lokali, będących odrębną własnością, wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, dokonywanych w danym roku podatkowym; 

• kosztów ekspertyz, opinii, usług doradczych i badań wykonywanych na podstawie umowy, wiedzy technicznej i patentów lub licencji na chroniony wynalazek, uzyskanych nie tylko od określonych w ustawie podmiotów związanych ze szkolnictwem, ale również od innych podmiotów na warunkach rynkowych. 

Kwota odliczenia z tytułu „podstawowych” kosztów kwalifikowanych nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty dochodu uzyskanego przez podatnika z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej lub odpowiednio z przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych. W przypadku „rozszerzonych” kosztów kwalifikowanych kwota ta nie może przekroczyć 10% osiągniętych w roku podatkowym przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub odpowiednio z przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych przedsiębiorcy. 

Ponadto, firmy korzystające z ulgi B+R mogą jednocześnie czerpać korzyści z ulgi IP Box, a także ulgi na prototyp. Ustawodawca sprzyja więc komercjalizacji wyników prac badawczo-rozwojowych oraz rozpoczęciu produkcji próbnej i wprowadzania na rynek gotowego produktu, który powstał w wyniku prowadzonych wcześniej prac badawczo-rozwojowych. 

Jak działa ulga na badania i rozwój dla firm 

Procedura ubiegania się o ulgę B+R polega na złożeniu załącznika PIT-BR lub CIT-BR wraz z zeznaniem za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty kwalifikowane. Dokumentami potrzebnymi do skorzystania z ulgi B+R jest prawidłowo i wiarygodnie prowadzona ewidencja wraz z dowodami księgowymi ponoszenia tychże kosztów kwalifikowanych.  

Jeśli podatnik poniósł za rok podatkowy stratę albo wielkość jego dochodu jest niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń, odliczenia – odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części – dokonuje się w zeznaniach za kolejno następujące po sobie 6 lat podatkowych następujących bezpośrednio po roku, w którym podatnik skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia.   

Podatnik, który w danym roku poniósł stratę lub uzyskał dochód niższy niż kwota możliwego odliczenia, może alternatywnie skorzystać z ulgi na innowacyjnych pracowników. Celem tej ulgi jest właśnie zrekompensowanie braku możliwości pełnego odliczenia kosztów kwalifikowanych w ramach ulgi B+R.  

Rozwiązaniem dedykowanym przedsiębiorcom rozpoczynających działalność oraz mikro, małym i średnim przedsiębiorcom w drugim roku jej prowadzenia, jest natomiast zwrot gotówkowy kwoty stanowiącej iloczyn nieodliczonej części ulgi B+R oraz stawki podatku obowiązującej podatnika w danym roku (interpretacja indywidualna DKIS z dnia 12 lipca 2023 r., sygn. 0111-KDIB1-3.4010.312.2023.1.JG). 

Ulga na B+R dla firm w 2024 roku 

Ulga B+R niesie ze sobą znaczne korzyści dla przedsiębiorców podejmujących działalność badawczo-rozwojową oraz stanowi punkt wyjścia dla skorzystania z wielu innych ulg. Jako doradca podatkowy Warszawa zadbamy o to, by koszty kwalifikowane zostały odliczone i wykazane w sposób odpowiedni, a jednocześnie wykorzystujący w pełni potencjał dostępnych preferencji podatkowych.  

Zapraszamy do kontaktu!