III SA/Wa 428/24 – Wyrok WSA w Warszawie

Wyrokiem z 5 czerwca 2024 r., o sygn. III SA/Wa 428/24 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie z 8 grudnia 2023 r. nr. […] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2016 r. oraz poprzedzającą ją decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w Legionowie z 3 lipca 2023 r. nr […]. Ponadto Sąd umorzył postępowanie podatkowe i przyznał Stronie zwrot kosztów postępowania sądowego. Tym samym Sąd w całości przychylił się do żądań, reprezentowanej przez Kancelarię, Strony.

WSA przyznał rację Stronie, że zobowiązanie podatkowe, które było przedmiotem uchylonych decyzji uległo przedawnieniu. Nieskuteczne było bowiem zawieszenie biegu terminu przedawnienia z racji na wszczęcie postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe. Spowodowane to było instrumentalnym wszczęciem postępowania przez organ, wyłącznie w celu zawieszenia biegu terminu przedawnienia.

Zdaniem Sądu uzasadnienie zaskarżonej decyzji nie zawiera okoliczności istotnych do oceny czy powołanie się przez organ na zawieszenie biegu terminu przedawnienia miało, czy też nie, instrumentalny charakter. To zaś na organie spoczywa ciężar wyczerpującego wykazania zasadności podjęcia karnej skarbowej czynności procesowej i faktu, że jego celem nie było zawieszenie biegu terminu przedawnienia.

Sąd wskazał ponadto na inne przesłanki świadczące o instrumentalnym wykorzystaniu przez organ instytucji wszczęcia postępowania karnoskarbowego, np. brak realnej aktywności organu w postępowaniu przygotowawczym oraz zbliżający się termin przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazał też na chronologie działań organów z której wynika, że wszczęcie postępowania karnego miało na celu jedynie zyskanie na czasie, tak aby mogły one spokojnie zakończyć postępowanie podatkowe w obu instancjach. W wyniku wcześniejszego błędu – w pierwszym postępowaniu, które zostało zakończenie decyzją o umorzeniu – organy zmuszone były szukać możliwości dalszego prowadzenia sprawy i wydania decyzji wymiarowej, pomimo zbliżającego się nieuchronnie terminu przedawnienia, stąd wszczęcie postępowania karnoskarbowego. W konsekwencji Sąd uznał, że doszło do przedawnienia zobowiązania podatkowego, a zatem zasadnym było uchylenie decyzji organów obu instancji i umorzenie postępowania.