Wpis na listę doradców podatkowych

Zawód doradcy podatkowego jako jeden z zawodów zaufania publicznego obwarowany jest szeregiem wymogów stawianych kandydatom do zawodu, które mają zapewnić prawo do jego wykonywania jedynie osobom o nieskazitelnym charakterze, które posiadają odpowiednią wiedzę do jego wykonywania. Ograniczenia te mają przekładać się na wysoki poziom świadczonych usług, a zarazem należytą ochronę podmiotów poszukujących pomocy u przedstawicieli tego zawodu. Wiedza o procedurze wpisu na listę doradców podatkowych może być zatem cenna nie tylko dla kandydatów do zawodu, ale również potencjalnych klientów.

Warunki wpisu na listę doradców podatkowych

Zasady ogólne

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym na listę doradców podatkowych wpisuje się osobę fizyczną, jeżeli:

1) ma pełną zdolność do czynności prawnych,

2) korzysta z pełni praw publicznych,

3) jest nieskazitelnego charakteru i swoim dotychczasowym postępowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu doradcy podatkowego,

4) posiada wyższe wykształcenie,

5) odbyła w Polsce sześciomiesięczną praktykę zawodową,

6) złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin na doradcę podatkowego,

7) wystąpiła z wnioskiem o wpis na listę, nie później niż w okresie 3 lat od spełnienia warunku określonego w pkt 6.

W prawie cywilnym przez zdolność do czynności prawnych rozumie się możliwość dokonywania we własnym imieniu czynności prawnych, czyli do nabywania praw i zaciągania zobowiązań. Pełną zdolność do czynności prawnych ma zatem każda nieubezwłasnowolniona, pełnoletnia osoba fizyczna.

Prawa publiczne określają natomiast status jednostki w państwie. Jest to bowiem zespół przysługujących obywatelom uprawnień do uczestnictwa w wykonywaniu władzy państwowej m.in. w postaci biernego i czynnego prawa wyborczego czy prawa do udziału w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości. Ograniczenie bądź pozbawienie osoby fizycznej tychże praw jest możliwe jedynie w wyjątkowych sytuacjach, gdy jest to konieczne w demokratycznym państwie przede wszystkim dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego. Pozbawienie tych praw jest więc jednym ze środków karnych przewidzianych w art. 39 k.k., a zatem może nastąpić na mocy prawomocnego wyroku sądu karnego.

Trzecia ze wskazanych przesłanek jest w swej istocie wartościująca. Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym w wyroku WSA w Warszawie z dnia 13 czerwca 2007 r., sygn. VI SA/Wa 651/07, na nieskazitelny charakter składają się takie przymioty, jak odpowiedzialność za własne słowa i czyny, uczciwość zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym czy odwaga cywilna. Wynika z tego, że kandydat nie powinien posiadać cech sprzecznych z ideą przedstawiciela zawodu zaufania publicznego. Z tego też względu jest on obowiązany do załączenia do wniosku o wpis aktualnego zaświadczenia o niekaralności.

W kontekście wymogu posiadania wykształcenia wyższego warto zaznaczyć, że ustawodawca nie ustanowił zamkniętego katalogu kierunków studiów, które byłyby przez niego preferowane. Wymóg ten jest więc spełniony już z ukończeniem studiów pierwszego stopnia i nadaniu tytułu licencjata czy inżyniera z dowolnej dziedziny, nie tylko prawa i ekonomii.

Zasady odbywania sześciomiesięcznej praktyki zawodowej zostały określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 5 października 2014 r. Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia kandydaci odbywają ją u doradcy podatkowego lub w spółce doradztwa podatkowego po wyrażeniu zgody na przyjęcie kandydata na praktykę albo wyznaczeniu tej praktyki przez Krajową Radę Doradców Podatkowych. Praktykę odbywa się w wymiarze 8 godzin w tygodniu, w warunkach umożliwiających zapoznanie się z wykonywaniem doradztwa podatkowego oraz na podstawie uzgodnionego szczegółowego programu i warunków odbywania tej praktyki. Po zakończeniu praktyki kandydat powinien otrzymać dokument potwierdzający jej odbycie, który stanowi kolejny z załączników do wniosku o wpis na listę doradców podatkowych. Należy nadmienić, że niektórzy kandydaci są zwolnieni z obowiązku odbycia praktyki zawodowej. Zgodnie bowiem z § 5 ust. 1 rozporządzenia na równi z praktyką jest traktowane zatrudnienie m.in.:

1) przez okres co najmniej sześciu miesięcy w podmiotach uprawnionych do wykonywania doradztwa podatkowego, jeżeli do zakresu obowiązków kandydata należało stosowanie przepisów z zakresu prawa podatkowego na rzecz klienta;

2) przez okres co najmniej roku na stanowisku, na którym są wykonywane czynności z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, na stanowisku głównego księgowego w podmiotach, które są obowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych albo na stanowisku skarbnika gminy;

3) przez okres co najmniej roku w urzędzie skarbowym, izbie skarbowej, urzędzie kontroli skarbowej, urzędzie celnym lub izbie celnej, jeżeli do zakresu obowiązków kandydata należało stosowanie przepisów prawa podatkowego w związku z prowadzonymi postępowaniami podatkowymi lub kontrolnymi.

Złożenie z wynikiem pozytywnym egzaminu na doradcę podatkowego oznacza natomiast zdanie jego części pisemnej oraz ustnej. Niektóre osoby ze względu na wykonywany zawód lub zajmowane stanowisko mogą skorzystać z preferencyjnego zakresu tematycznego egzaminu. Do tej grupy można zaliczyć m.in. adwokatów, radców prawnych czy biegłych rewidentów.

Szczególne przypadki

W art. 6 ust. 2 i 3 u.d.p. przewidziano trzy kategorie osób, które wpisuje się na listę doradców podatkowych w specjalnym trybie:

1) osoby, które są członkami Państwowej Komisji Egzaminacyjnej do Spraw Doradztwa Podatkowego – jeśli spełniają warunki z pkt 1-4,

2) osoby, które posiadają stopień naukowy doktora habilitowanego nauk prawnych lub nauk ekonomicznych w zakresie prawa finansowego lub finansów – jeśli spełniają warunki z pkt 1-4 oraz

3) osoby, których kwalifikacje do wykonywania zawodu doradcy podatkowego zostały uznane na zasadach określonych w ustawie z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej – jeżeli spełniają warunki z pkt 1-2 oraz wystąpią z wnioskiem o wpis na listę, nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o uznaniu kwalifikacji.

Wniosek o wpis na listę doradców podatkowych

Do wyłącznej kompetencji KRDP należy prowadzenie listy doradców podatkowych oraz podejmowanie decyzji o wpisie na listę lub skreśleniu z niej. Wpis na listę doradców podatkowych jest możliwy tylko na wniosek a trzyletni termin na jego złożenie ma charakter materialnoprawny, a zatem nie podlega przywróceniu. Elementy jakie powinien zawierać wniosek zostały wyszczególnione w art. 7 ust. 3 u.d.p. Funkcjonuje również oficjalny formularz tego dokumentu. Do wniosku załącza się już wskazane:

• aktualne zaświadczenie o niekaralności z KRK,
• odpis dyplomu ukończenia studiów,
• oświadczenie o posiadaniu pełnej zdolności do czynności prawnych oraz o korzystaniu z pełni praw publicznych,
• zaświadczenie o złożeniu z wynikiem pozytywnym egzaminu oraz
• dokumenty potwierdzające odbycie w Polsce sześciomiesięcznej praktyki zawodowej.

Złożenie wniosku o wpis na listę doradców podatkowych powoduje wszczęcie postępowania administracyjnego, które toczy się na podstawie Kodeksu Postępowania Administracyjnego. Merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy następuje na posiedzeniu Krajowej Rady Doradców Podatkowych po uprzednim zbadaniu zasadności i kompletności wniosku. Uwzględnienie bądź odmowa uwzględnienia wniosku następuje w formie decyzji, która zostaje doręczona kandydatowi. Posiedzenia KRDP mające za przedmiot rozpatrywanie tychże wniosków odbywają się co kilka miesięcy korelując z terminami ślubowań, które są podawane w serwisie internetowym.

Ślubowanie i wpis na listę

Ślubowanie wobec przewodniczącego KRDP lub osoby przez niego upoważnionej jest ostatnim z koniecznych warunków do uzyskania wpisu na listę doradców podatkowych. Osobom, których wniosek o wpis został pozytywnie rozpatrzony doręczane jest imienne zaproszenie na uroczystość. Zazwyczaj ślubowanie odbywa się 2 albo 3 razy do roku.

Za wpis na listę doradców podatkowych KRDP pobiera opłatę w wysokości 1100 zł, którą należy wnieść w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji o wpisie na listę doradców podatkowych. Decyzja ta ma charakter konstytutywny, a zatem dopiero z dniem uzyskania wpisu osoba nabywa prawo do posługiwania się tytułem zawodowym „doradca podatkowy”.